Jaartallen van Zevenbergen
Hieronder vindt u een aantal jaartallen die meer of minder belangrijk waren in de Zevenbergse geschiedenis. Vanzelfsprekend kan zo’n lijst niet volledig zijn, maar we proberen er wel zoveel mogelijk in op te nemen. Mocht u iets missen, neem dan contact met ons op en dan voegen we het jaartal toe.
Jaar | Gebeurtenis |
1145 | Willem I van Strijen, Heer van Strijen (en Zevenbergen ?) |
1190 | Hugo van Strijen, Heer van Strijen (en Zevenbergen ?) |
1234 | Willem II van Strijen, Heer van Strijen (en Zevenbergen ?) |
1240 | Willem III van Strijen trouwt met Elisabeth van der Lede |
1245 | Willem III van Strijen, Heer van Strijen (en Zevenbergen ?) |
1254 | Christina van Lijnden overlijdt. Zij werd vermeld als “Uxor Domini Wilhelmi de Zevenbergen” ofwel: weduwe van de heer van Zevenbergen (Willem II), de eerste officiële vermelding van Zevenbergen in een document |
1285 | Willem IV van Strijen, Heer van Strijen (en Zevenbergen ?) |
1287 | Er werd al over een kerk van Zevenbergen gesproken in een landakte. Uitgifte van een moer beoosten de kerk van Zevenbergen door Willem Hugemanszoon van Strijen aan het Brugse Sint Janshospitaal |
1288 | Willem IV van Strijen trouwt met Oda van Borsele |
1290 | Willem IV van Strijen gaf op St Lambertusdag (17-11-1290) officieel Zevenbergen in “achterleen” aan zijn neef Willem Hugemanszoon. Officiële stichting van de heerlijkheid Zevenbergen |
1290 | Willem Hugemanszoon van Strijen is heer van Zevenbergen |
1293 | Hugeman I van Strijen is heer van Zevenbergen |
1296 | Eerste vermelding van een priester van Zevenbergen (waar ?) |
1300 | Niervaert komt onder de heren van Putten |
1342 | Thomas van Strijen, Heer van Zevenbergen (vrijwel onbekende figuur) |
1345 | Graaf Willem IV van Holland overlijdt kinderloos. Begin Hoekse en Kabeljauwse twisten . |
1347 | Tot 1351: De pest. 30%-60% van de bevolking van Europa sterft. Pas in 1600 is de bevolking weer op peil. |
1349 | Gerrit I van Strijen, Heer van Zevenbergen |
1358 | Inpoldering Grote Zonzeelse polder en Oudland van Zevenbergen |
1362 | Niervaert komt onder heer van Breda |
1364 | Gerrit I van Strijen laat de Catharinakerk vergroten |
1365 | Hugeman II van Strijen (De Bastaard) is heer van Zevenbergen |
1370 | Hugeman II verkrijgt de heerlijkheid Gageldonk van zijn oom, maar verkoopt dit weer |
1382 | Hugeman II kondigt verbod op moernering (ontvening) nabij de dijken aan omdat die daardoor worden verzwakt |
1396 | Eerste teken van gebruik van het gemeentewapen van Zevenbergen, met de drie andreaskruisen, ontleend aan het wapen van Strijen en met de 7 bergen. |
1406 | Gerrit II van Strijen is heer van Zevenbergen |
1415 | Gerrit (zoon van Hugeman) steunt graaf Willem VI (vader van Jacoba) in de Hoekse en Kabeljauwse twisten en neemt Jan V van Arkel gevangen en sluit deze 10 jaar op in het kasteel van Zevenbergen |
1417 | Jacoba van Beieren volgt haar vader op als gravin van Holland. |
1421 | Zeemeermin komt langs in Zevenbergen: Zevenbergen zal vergaan, maar de Lobbekenstoren zal blijven bestaan |
1421 | Sint-Elisabethsvloed |
1427 | Val van Zevenbergen. Philips de Goede (van Bourgondië) neemt Zevenbergen in en neemt Gerrit II gevangen. Het staat vast dat Zevenbergen toen omwald was en stadsrechten had. |
1428 | Zoen van Delft. Jacoba verzoent zich met Philips de Goede, maar Gerrit II van Strijen komt niet vrij. Philips wordt heer van Zevenbergen en de muren worden geslecht. |
1429 | De Hollandse Munterij van Dordrecht naar Zevenbergen (Molenstraat 6-8). Dat was een straf voor Dordrecht en het duurde niet lang. (1,5 jaar) |
1430 | Philips van Bourgondië verhuurt Zevenbergen voor 8 jaar aan zijn vriend Frank van Borssele. Die heeft dan 8 jaar de heerlijke rechten. |
1436 | Bij het overlijden van Jacoba van Beieren werd Gerrit II van Strijen vrijgelaten uit gevangenschap in Rijssel en begon een zwervend berooid bestaan. |
1438 | Parochie Zevenbergen is te klein geworden. Pastoor Joannes Kampert moet het zonder kapelaan stellen. Pastoor en kapelaan werden aangesteld door de Heer van Zevenbergen (Philips dus). |
1447 | Grote brand. Huiseigenaren krijgen 10 jaar vrijstelling van huiscijnsen (soort OZB) |
1450 | Grote Klok van de Catharinakerk (Maria) gegoten door Petrus de Douwe of de Dorme. Vaak wordt onderstaand opschrift aangehaald, maar dat blijkt niet te kloppen. |
“Maria is mijn naem | |
Uit het proefschrift van mevrouw van Loon uit het jaar 2000 blijkt dat de cijfers verkeerd zijn gelezen en dat het 1450 moet zijn. | |
1450 | Allerheiligenstorm. Pogingen tot herstel van de stadsmuren van Zevenbergen gestaakt. |
1450 | Arent van Zevenbergen trouwt met Maria van Vianen. Zij krijgen een dochter Maria, die als vrouw niet kan opvolgen |
1452 | Gerrit II van Strijen (ex heer van Zevenbergen) sterft in armoede in Keizersweerd. |
1454 | Philips van Bourgondië geeft Zevenbergen terug aan de familie van Strijen. |
1454 | Arent van Zevenbergen (niet meer van Strijen) is heer van Zevenbergen |
1466 | Desiderius Erasmus geboren in Rotterdam als Gerrit Gerritszoon . Erasmus was een onwettig kind. Zijn vader Gerardus, was een priester in Gouda en zijn moeder diens huishoudster, met als familienaam Rogerius (Rutgers). Zij was een dochter van een chirurgijn uit Zevenbergen (Kuipersstraat 9) |
1475 | Bedijking van de gorzen, die ten noorden en noordwesten van Zevenbergen liggen: “alsulcke gors ende slyck, als wij legghende hebben neffens onse stede van Zevenbergen aen die noortsijde, geheten “Die Donck”. |
Dit schijnt te slaan op de inpoldering van de Kleine Noordpolder. | |
1480 | Arent van Zevenbergen wordt benoemd tot lid van de Raad van Holland |
1481 | Dochter Magdalena van Sevenberghe trouwt met Cornelis v. Glymes (van Bergen) (broer van de Heer/Markies van Bergen). Magdalena was een erkende schoonheid met veel bewonderaars. Cornelis had haar ontvoerd tegen de wil van haar vader, maar uit “vrije en libere wil” getrouwd in “Eigenbrakel”. Voor straf verbannen uit Brabant, maar in 1483 gratie gekregen. |
1483 | Bouw van huis Luchtenburg, de neerhof van het kasteel van Zevenbergen. Op de plaats van de latere St Josefschool |
1485 | Bouw van het eerste gasthuis, dat ook dienst deed als weeshuis |
1492 | Arent overlijdt en hij overleefde 2 zonen Joost en Gerrit . De enige neef werd kapelaan. Verder geen mannelijke erfgenamen. Schoonzoon Cornelis v. Glymes (broer van de Heer van Bergen (op Zoom)) wordt dan Heer van Zevenbergen. |
1492 | Cornelis (I) van Bergen is heer van Zevenbergen. Lid van de Illustere Lieve Vrouwe Broederschap (Zwanenbroeders) |
1500 | Cornelis (I) van Bergen door Filips (de Schone) van Bourgondië opgenomen in de orde van het Gulden Vlies |
1500 | Cornelis (I) woonde eerst in Bergen op Zoom en later meestal in ‘s-Hertogenbosch, in het “Hof van Zevenbergen”, dat hij voor zijn vrouw had laten bouwen |
1502 | De haven van Zevenbergen bleek niet bevaarbaar te zijn voor de aanvoer van bouwmateriaal voor restauratie van het kasteel. Onderhoud verwaarloosd. |
1504 | Bedijking van Nieuwland, het latere “Oudland van Zevenbergen” |
1504 | Cornelis (I) van Bergen, heer van Zevenbergen, plundert Gelre voor Filips, koning van Castilië |
1508 | Cornelis (I) van Bergen overlijdt hij wordt opgevolgd door zijn zoon Maximiliaan |
1508 | Maximiliaan van Bergen is heer van Zevenbergen |
1515 | Zoutwinning verboden vanwege gevaar voor dijken en bodemdaling |
1520 | Maximiliaan van Bergen overlijdt kinderloos en hij wordt tijdelijk waargenomen door zijn moeder, Maria van Zevenbergen. |
1526 | Polder Bosselaar bedijkt |
1526 | Grenscorrectie. Oud Mark (vlak bij Zevenbergen) was verzand. Grens verlegd naar de “Nieuwe Mark” die zuidelijker lag. |
1529 | Maria van Zevenbergen overlijdt en Cornelis (II) van Bergen wordt heer van Zevenbergen. Hij is een broer van Maximiliaan. |
1529 | Cornelis (II) van Bergen is heer van Zevenbergen. Hij woonde nooit in Zevenbergen en vervulde allerlei functies voor keizer Karel V |
1534 | Verbod om bier te tappen voor de Heilige Mis |
1537 | Oprichting H. Kruis Broederschap en H. Sacramentsbroederschap |
1538 | Cornelis (II) wordt Prins-bisschop van Luik, Er bestaat nog een legpenning van Cornelis, bisschop van Luik en Heer van Zevenbergen |
1539 | Cornelis’ (I) eerste bezoek aan Zevenbergen, maar het gehele gezelschap werd ziek en zij vertrokken weer snel. |
1539 | Bedijking van Bloemendaal |
1540 | Bedijking Koekoekpolder |
1541 | Op 21 juni 1541 gaf Cornelis een (oprichtings)oorkonde aan het schuttersgilde (27 broeders) van Zevenbergen (St Joris), dat later uitgroeide tot de “Vroedschap” (stadsbestuur). |
1542 | Er is sprake van 2 bruggen. Die waren er toen dus al. |
1542 | Bedijking Torenpolder |
1543 | Bedijking van De kleine Zandberg polder |
1544 | Cornelis (II) van Bergen trad af als bisschop van Luik. Daarna vaker in Zevenbergen |
1545 | Kanaal van de Mark naar het centrum (tussen Huizersdijk en Generaal Allenweg) |
1546 | Bedijking van De Grote Meeren Polder |
1546 | Jean de Ligne, toekomstig heer van Zevenbergen, trouwt met Margaretha van der Marck, laatste erfdochter (gravin) van het geslacht Arenberg |
1548 | Verbod om aan te meren bij bruggen en trappen van de haven i.v.m. de brandwatervoorziening |
1549 | Jean de Ligne wordt Stadhouder van Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. |
1550 | Aanleg van de verbinding tussen het centrum van Zevenbergen en de Moye Keene |
1556 | Bouw van de voorloper van Huize Steelandt door Jonkheer Pauwels van Mechelen en schoutsdochter Anna de Cocq van Neerwijnen |
1557 | Grote brand in Zevenbergen. Het grootste deel van de stad wordt in de as gelegd. |
1558 | Overdracht van een deel van de macht van de Heer aan de magistraat (het bestuur van de stad) |
1559 | Cornelis (II) van Bergen schenkt Zevenbergen aan zijn neef, Jean de Ligne, zoon van zijn zus (Maria van Bergen) en Louis de Ligne |
1560 | Cornelis (II) van Bergen overlijdt in Zevenbergen. |
1560 | Eerste kermis in Zevenbergen |
1562 | Grote brand in Zevenbergen. Stadhuis/kasteel/stad verwoest. Gemeentarchief verbrandt. Daarom zo weinig bekend van voor die tijd. |
1562 | Bedijking van de polders Zandberg, Molengors en Torenpolder |
1562 | Aanleg van de “Dikke Dijk” |
1563 | Herbouw van het stadhuis aan de Markt. Verloren gegaan bij de bevrijding in 1944. |
1563 | Zware Pestepidemie (tot 1569) |
1566 | Beeldenstorm (nog niet echt in Zevenbergen) |
1568 | Jean de Ligne stelde nieuwe keur (wetgeving) op en vroeg goedkeuring aan Philips II van Spanje. Oude was verbrand. In 1569 vroeg Margaretha zijn vrouw waar de goedkeuring bleef en die kwam tenslotte in 1570. |
1568 | Jean de Ligne keerde zich af van Willem van Oranje en bleef Filips II trouw. Hij was lid van “De Raad van Beroerten”. |
1568 | Jean de Ligne gesneuveld in de slag bij Heiligerlee (begin van de 80-jarige oorlog) tegen Lodewijk van Nassau, broer van Willem van Oranje. In eerste instantie opgebaard in het klooster van Heiligerlee en later begraven in Zevenbergen in de Catharinakerk. Grafmonument bestaat nog, maar het stoffelijk overschot is verwijderd. |
1568 | Margaretha van der Marck wordt vrouwe van Zevenbergen |
1572 | Alva’s Raad van Beroerten bezocht de stad. 12 Zevenbergenaren door de ‘Bloedraad’ gevonnist. Eén van hen was Jan Sweerts (secretaris, schoolmeester, organist en koster) |
1572 | Kasteel van Zevenbergen bezet door de Spanjaarden (Cristobal de Mondragon). Veel vernielingen |
1572 | Watergeuzen veroveren Zevenbergen en richten vernielingen aan in het kasteel. “Beeldenstorm” in de kerk. Sieraden en beelden vernield. Pastoor Kerckman deed vervolgens de H. Mis thuis. |
1574 | Huize Luchtenburg door de geuzen afgebroken |
1576 | Graaf van Hohenlohe verovert Zevenbergen opnieuw voor de Staten-Generaal |
1576 | Bouw van Fort Noordam |
1577 | Huize Luchtenburg weer opgebouwd |
1579 | Unie van Utrecht: Noordelijke 7 provinciën gaan verder zonder Zuidelijke Nederlanden. Nederduits gereformeerde kerk wordt “staatskerk”. |
1582 | Invoering Gregoriaanse kalender in de Zuidelijke Nederlanden: op donderdag 4 oktober 1582 volgde vrijdag 15 oktober 1582 |
1590 | Turfschip van Breda met Adriaan van Bergen (schipper) en Matthijs Heldt (soldaat) |
1590 | Zevenbergen korte tijd bezet door Spanjaarden en fort Noordam ook aangevallen (Karel van Mansfeld) maar succesvol verdedigd door Matthijs Heldt |
1590 | Zevenbergen weer heroverd door Staatse troepen en kasteel in brand gestoken |
1595 | Grote brand in Zevenbergen. Helft van alle huizen verbrand. Ook voorloper Huize Steelandt |
1597 | Margaretha van der Marck komt terug uit ballingschap in Edingen |
1599 | Margaretha v.d. Marck overlijdt en wordt opgevolgd door haar zoon Karel de Ligne, Baron van Zevenbergen. |
1600 | Pastoor Daniël Daniëls arriveert. Hij was van niemand bang. Preekte gewoon in de Catharinakerk alsof er niets gebeurd was |
1601 | Pastoor Daniël Daniëls op fort Noordam gevangen gezet. |
1602 | Pestepidemie |
1608 | St. Jorisgilde protestants geworden. |
1608 | Toestemming tot oprichten gilde van handboogschutters, gewijd aan Sint-Sebastiaan. Dit was katholiek. |
1608 | Ieder gezin moet een gewapende man leveren om de wolf te jagen die Zevenbergen onveilig maakt. |
1610 | De reformatie ook in Zevenbergen officieel ingevoerd. De Catharinakerk op de Markt werd door de protestanten in gebruik genomen en pastoor Daniëls vlucht naar Terheijden. Tot 1610 kerkten de gereformeerden in Fort Noordam. Eerste predikant Michael Hosius (Classis van Dordrecht) |
1611 | De haven bij Fort Noordam recht getrokken |
1614 | Stoffelijk overschot van Jean de Ligne overgebracht naar familiegraf in Edingen bij Brussel. |
1616 | Philips Karel de Ligne wordt heer van Zevenbergen (Baron) |
1617 | Huize Steelandt opgebouwd door Jhr. van Steelandt, raadsheer van prins Maurits |
1618 | De twee bruggen werden omgebouwd tot ophaalbruggen |
1620 | Epidemie van de “Roode Loop”(Dysenterie) |
1621 | Philips Karel ging naar Spanje met de bisschop van IJperen om de koning te vragen de 80-jarige oorlog te stoppen. Hij werd echter gevangen genomen en stierf in de gevangenis (1640) |
1625 | Pestepidemie |
1628 | Fort Noordam is al in vervallen staat. Pas in 18de eeuw afgebroken |
1640 | Philips Frans de Ligne wordt Baron van Zevenbergen |
1647 | De koning van Spanje kocht Zevenbergen van de Hertog van Aremberg (Philips Frans) voor 120.000 gulden en gaf het aan Amalia van Solms, weduwe van Frederik Hendrik († 1647) om de familie Oranje-Nassau gunstig te stemmen voor de onderhandelingen voor de vrede van Munster. De zeggenschap van Amalia van Solms over Zevenbergen werd bij deze vrede bevestigd. |
1648 | Amalia van Solms officieel Vrouwe van Zevenbergen |
1648 | In de praktijk wordt Zevenbergen nu bestuurd door de Nassause Domeinraad, Opgericht in 1581 als bestuurscollege dat het beheer over de domeinen van de familie Oranje-Nassau uitoefende, voornamelijk in Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Gelderland. Eerst in Breda (basis van de Nassau’s) later Den Haag. |
Beheer door rentmeesters die toezagen op de heerlijke rechten. De raad stelde Schout, Schepenen, predikanten, hoveniers, etc. etc. aan in de gebieden die zij bezaten. | |
1649 | St Jorisgilde (gereformeerde notabelen) wordt officieel de vroedschap |
1649 | De Zevenbergse postmeester Hendrik Jacobsz. van der Heijden krijgt de aanstelling van postmeester van Rotterdam. In datzelfde jaar krijgt hij ook het octrooi voor het vervoer van ‘Zuidhollandsche brieven’ naar Antwerpen |
1654 | De classis van Dordrecht controleert de naleving van de beperkingen voor katholieken en worden door de pastoor met wijwater gezegend —> Rel. |
1659 | Oprichting “Bakkersgilde der Stede Zevenbergen” |
1661 | De havenkade wordt van steen |
1664 | Pestepidemie |
1672 | Rampjaar. Reddeloos, radeloos en redeloos . De omgeving van Zevenbergen moest op last van de commandant van Klundert onder water worden gezet om de Fransen tegen te houden. |
1675 | Amalia van Solms overlijdt |
1676 | Zevenbergen komt onder de hoofdtak van het huis van Oranje Nassau. Stadhouder Willem III wordt heer van Zevenbergen |
1677 | Stadhouder Willem III (o.a. Heer van Zevenbergen !!) trouwt met Mary Stuart |
1683 | De haven wordt doorgetrokken tot het Hollands Diep. De magistraat (stadsbestuur) mocht tol heffen op de bruggen. |
1684 | De RK schuilkerk verhuist naar de Kerkstraat, vlak bij de N.H. kerk dus. (Provocatie) |
1684 | Vergunning verleend door prins Willem III (heer van Zevenbergen) voor een beestenmarkt in Zevenbergen |
1685 | Bouw van het gereformeerde weeshuis op de plaats waar later de Waterstaatskerk kwam. |
1686 | Jakob Zeeus (dichter) geboren in Zevenbergen |
1689 | Prins Willem III wordt koning van Engeland (King Billy) |
1690 | RK schuilkerk te dicht bij de N.H. kerk. Bouw schuilkerk in de huidige “Oude Kerkstraat” |
1700 | Invoering Gregoriaanse kalender in Noordelijke Nederlanden, het was een katholieke aanpassing en dus eigenlijk niet acceptabel. |
1701 | Zevenbergen garnizoensplaats voor de Hollanders, Engelsen en Duitsers in de successieoorlog tegen Frankrijk en Spanje, die in 1702 begon en tot 1713 duurde. |
1702 | Willem III overlijdt. Begin van 2de Stadhouderloos tijdperk |
1702 | Johan Willem Friso erft de bezittingen van (achterneef) Willem III, maar hij is te jong. Zijn moeder ( Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau) neemt waar tot 1708 toen hij meerderjarig werd. |
1705 | 23 mei, oprichting van het Zevenbergse schippersgilde |
1705 | Oprichting Kuipersgilde |
1708 | Johan Willem Friso wordt Heer van Zevenbergen (en van vele andere bezittingen) |
1708 | Oprichting van het bijengilde |
1709 | Johan Willem Friso trouwt met Louise van Hessen-Kassel (Maaike Meu) |
1711 | Johan Willem Friso verdrinkt bij Strijensas. Nalatenschap van Willem III (Zevenbergen) nog steeds niet goed geregeld |
1711 | Louise is voogdes van Willem Karel Hendrik Friso, Prins van Oranje, de latere stadhouder Willem IV, zoon van Johan Willem Friso. Dus ook beheerder van zijn nalatenschap, waaronder Zevenbergen. Er was geen stadhouder. |
1711 | “De Wolf in ‘t Schaepsvel” van hekeldichter Jakob Zeeus verschijnt |
1717 | Stichting van het St. Crispijns of schoenmakersgilde |
1718 | Haven van Zevenbergen dichtgeslibd. Klundert en Willemstad klagen aan de oostzijde onbeschermd te zijn. |
1720 | Plan tot renovatie van de haven wordt uitgevoerd. In 1730 klaar. Verbreding over de hele lengte. Sluizen bij Hollands Diep en “Nolleke Sas” |
1720 | Nieuwe schuurkerk van steen aan de Oude Kerkstraat moet op last van de classis en magistraat worden gesloopt en jaren later komt er een nieuw houten gebouw. Een stenen kerk voor de katholieken is te luxe. |
1728 | Kasteel van Zevenbergen gesloopt. Het puin werd verkocht aan Walsoorden (Zeeuws-Vlaanderen) voor de dijkversterking |
1737 | Oprichting kleermakersgilde |
1747 | Aantreden Willem IV als stadhouder |
1751 | Stadhouder Willem VI overlijdt, maar zijn zoon is te jong (3 jaar). Zijn voogd neemt waar. |
1753 | Eerste brandspuit in Zevenbergen. Deze werd gevoed met emmers water |
1753 | Haven van Zevenbergen wordt uitgediept door ex (Franse) soldaten en hun kinderen. |
1760 | Beheer van de haven gaat over naar de ingelanden van de polders. De stad heeft hier nauwelijks nog iets te zeggen |
1766 | Willem Batavus, Prins van Oranje wordt stadhouder Willem V |
1766 | Zevenbergen heeft genoeg geld gespaard om een slangenbrandspuit te kopen, Er kwam een brandspuithuisje bij de Catharinakerk |
1767 | Uitbreiding schuurkerk aan de Oude Kerkstraat |
1768 | Afsluiting van de Moye Keene. Eiland van Klundert, Fijnaart en Willemstad bestaat dan niet meer |
1770 | Tot 1771: Pokken- en Pestepidemie. |
1780 | Bouw van de binnenboerderij aan de Zuidhaven 17, nu De Schuur en het museum van Heemkundekring Willem van Strijen |
1784 | Schoolvernieuwing in Zevenbergen door de Oprichting van Maatschappij tot Nut van het Algemeen met het doel “de verspreiding van nuttige kundigheden en wetenschappen, Godsvrucht en goede zeden onder minvermogende burgers”. |
1794 | Zevenbergen bezet door Franse troepen |
1795 | Stadhouder Willem V gevlucht naar Engeland met zoon (Koning Willem I) en kleinzoon (Koning Willem II) |
1795 | Bataafse republiek. Macht aan het parlement. Einde Heerlijke rechten en leenstelsel. Er zijn dan geen heren van Zevenbergen meer. De godsdienstvrijheid en gelijkheid wordt hersteld. |
1798 | Kerken moeten aantal leden opgeven. De kerk wordt van het geloof met de meeste zielen. RK: 2182 en N.H.: 834. Catharinakerk zou dus naar de Katholieken gaan, die hem dan wel moesten betalen ± Hfl 16.000,- |
1799 | Staatsgreep Napoleon in Frankrijk. Dictatuur. |
1801 | Bataafs gemenebest (beperkt parlement) |
1801 | Nieuwe wet: Kerken mogen houden wat ze aan het begin van de eeuw bezaten. |
1802 | Catharinakerk wordt formeel van de Nederlands Hervormden. De teruggave van de N.H. Kerk aan de katholieken was niet voor 1-1-1800 geregeld. |
1804 | Huize Luchtenburg omgebouwd tot openbare lagere school |
1805 | Zevenbergen wordt Brabants in plaats van Hollands |
1806 | Stichting Koninkrijk Holland onder koning (konijn) Lodewijk Napoleon, broer van de keizer. |
1808 | “Vreselijke besmettelijke ziekte” (Miltvuur en Roodvonk) maakt meer dan 100 slachtoffers |
1810 | Nederland wordt een departement van het keizerrijk Frankrijk |
1813 | Soeverijn Vorstendom der Verenigde Nederlanden. Brabant krijgt de status van provincie. |
1814 | Noord- en Zuid Nederland verenigd |
1815 | Slag bij Waterloo. Stichting Koninkrijk der Nederlanden. Agenda van Napoleon nog goeddeels uitgevoerd: |
Einde heerlijke Rechten (alle land van Heerlijkheden komt aan de staat), kadaster, burgerlijke stand (namen), godsdienstvrijheid, scheiding van kerk en staat, rechts rijden op straat, etc. Nederland wordt een moderne staat. | |
1815 | Congres van Wenen: Zevenbergen officieel bij Brabant gevoegd. |
1817 | Twee van de drie klokken in de Catharinakerk door bliksem beschadigd. Opnieuw gegoten met hetzelfde materiaal door “Petit en Fritsen” |
1823 | Tuberculose epidemie door strenge winter. |
1827 | Aanleg van sluizen in de monding bij Dintelsas om overstromingen te voorkomen. Daarvoor in Breda nog 60 cm tussen eb en vloed. |
1829 | Eerste straatverlichting in het cenrum van Zevenbergen op basis van olielampen |
1830 | Volkstelling |
1830 | RK Kerkbestuur neemt voor Hfl 3.200,- het weeshuis/gasthuis over van de diaconie van de N.H. Kerk (op de plaats van de latere Waterstaatskerk). Zusters van JMJ zetten het weeshuis voort tot met de bouw van de Waterstaatskerk wordt begonnen |
1830 | Belgische opstand |
1830 | Vestiging van het kantongerecht in Zevenbergen (waar ?) |
1831 | Tot 1833: Cholera in Zevenbergen |
1836 | Weeshuis afgebroken om plaats te maken voor de Waterstaatskerk. Zusters van JMJ verhuizen naar de kleine pastorie (hoek Oude Kerkstraat./Molenstraat.) en bleven daar 30 jaar |
1836 | Ds. Gezelle Meerberg sticht een eigen gemeente, nu de “Gereformeerde kerk vrijgemaakt” |
1838 | Waterstaatkerk in gebruik genomen aan de haven |
1841 | Bouw van de Noordhavenkerk voor de “Gereformeerde kerk vrijgemaakt” door metselaar H. Kamp voor rekening van Gerrit Bax. |
1843 | Vanaf 25-07-1843 heet de kermis de Bartholomeuskermis. |
1845 | Windhoos in Zevenbergen. 3 doden en veel schade. |
1846 | Bouw van een bewaarschool voor protestantse kleuters “Sophiaschool”, achter de NH kerk tussen de pastorietuin en het kerkhof tot aan de “armenhuisjes” (nu Merodestraat). |
1848 | Tot 1849: Cholera in Nederland. 20.000 doden, 1% van de bevolking. |
1850 | Vestiging eerste postkantoor in Zevenbergen |
1854 | 24-12-1854: Eerste trein komt in Zevenbergen aan. Komst van het spoor en bouw van het station in Zevenbergen |
1858 | Adriaan de Bruijn sticht de Azelma, eerste suikerfabriek van Nederland aan de Huizersdijk in Zevenbergen |
1860 | De zusters van JMJ starten met een pensionaat in het klooster aan de Molenstraat |
1860 | Schuurkerk aan de Oude Kerkstraat omgebouwd tot klooster voor de zusters JMJ, samen met gebouwen aan de Molenstraat |
1860 | De zusters van JMJ starten met een meisjespensionaat (school) in het klooster aan de Molenstraat/Oude Kerkstraat |
1861 | Opening Christelijke Lagere School aan de Stationsstraat. Initiatief van de Hervormde kerkenraad |
1861 | Bouw brandspuithuis op de hoek Molenstraat/Markt |
1863 | Opening privé kostschool voor jongens en meisjes, gesticht door Jan Provily (Stationsstraat). |
1863 | Start van de gaslevering uit de gemeentelijke gasfabriek aan de haven. Verlichting gaat over op gas. |
1864 | Vincent van Gogh komt naar de school van Jan Provily aan de Stationsstraat |
1865 | Tot 1866: Cholera in heel Nederland en ook Zevenbergen |
1866 | Vincent van Gogh verlaat de school van Jan Provily aan de Stationsstraat. Hij wordt o.a. gepest. |
1867 | Vestiging Rijkstelegraafkantoor in Zevenbergen, waarschijnlijk in het pand Markt 21 |
1867 | De Meekrapfabriek (Garancinefabriek) “De Phoenix” wordt omgebouwd tot suikerfabriek. |
1868 | Oprichting Harmonie Euterpe |
1870 | Adriaan de Bruijn bouwt Villa Waterloo met een wagenhuis (kasteeltje) voor eigen gebruik. |
1870 | Tot 1873: Pokken in Nederland, ca. 20.000 doden, (waarvan 75% kinderen). Ook door Frans-Pruissische oorlog. |
1871 | Huize Steelandt krijgt de huidige vorm onder Adriaan v.d. Werk (notaris, wethouder, etc.). |
1872 | Bouw van suikerfabriek De Dankbaarheid door Paulus de Bosson en Vincent van de Mertel (Zevenbergen), Louis Charles le Noir (Delft) en Cornelis Tielemans (Leiden). |
1872 | 1 januari: Spoorbrug over het Hollands Diep (Moerdijkbrug) in gebruik genomen |
1873 | De gildebroeders van St. Joris verkopen de gildeketting voor eigen gewin voor 5.500 guldens |
1879 | Pastoor A. Jansen benoemd in Zevenbergen. Gangmaker voor het latere gasthuis. |
1880 | Opening telegraafkantoor op station Zevenbergen |
1881 | Zevenbergen telt 6550 inwoners. |
1882 | Gemeentebegroting Nfl 35.594,19½ |
1883 | 24 oktober: In Zevenbergen steken 13 boerenarbeiders met een platbodem de haven van het dorp over. Wanneer de boot kapseist verdrinken 8 van hen. |
1884 | Suikerfabriek De Dankbaarheid verkocht aan J. Lebret |
1884 | Bouw van de St Annaschool voor meisjes aan de Doelstraat. Verhuizing uit het klooster aan de Molenstraat/Oude Kerkstraat |
1884 | Het door de gemeente gebouwde postkantoor in de Stationsstraat (nu Gereformeerde Kerk) door de PTT in gebruik genomen. |
1884 | Marechaussee vestigt zich in Zevenbergen in het pand (Markt 21) dat door de PTT is verlaten. Het betreft een verhuizing vanuit Klundert. |
1886 | Het station krijgt een verdieping, de woning van de stationschef |
1888 | St Joseph Gasthuis (RK Gasthuis) in gebruik genomen (Zusters van JMJ) |
1890 | Start van de dagelijkse omnibusdienst (koets met de vorm van een kleine tramwagon, getrokken door een paard) Zevenbergen-Klundert. |
1893 | 10 februari: Oprichting van een christelijke zangvereniging, die in 1895 de naam “Christelijke Zangvereniging Excelsior” zou krijgen. |
1896 | G.N. Nelemans koopt de bestaande brouwerij aan de Kerkstraat en doopt hem ‘Het Wit Anker’ |
1897 | 13 maart: Oprichting van een tweede christelijke zangvereniging genaamd “Christelijke Zangvereniging Halleluja” |
1897 | Heerma van Voss door de familie Lebret verzocht directeur van suikerfabriek De Dankbaarheid te worden. |
1899 | De Brandweer van Zevenbergen koopt een stoombrandspuit |
1900 | Oprichting matrassenfabriek A. Hartman (begonnen als zadelmakerij) |
1901 | Op aandringen van de jongelingenvereniging fuseerden de twee christelijke zangverenigingen tot de “Christelijke Gemengde Zangvereniging Excelsior-Halleluja”. |
1902 | Verkoop gemeentelijke gasfabriek aan NV Watergas Maatschappij Systeem |
1905 | Opening meisjespensionaat Sancta Clara in Villa Waterloo door de Franse nonnen (Dames Sacrés Coeurs de Jésus et de Marie) |
1906 | Nieuwe gebouw van de PTT in de Stationsstraat (nu bankgebouw) in gebruik genomen |
1906 | Openbare school aan de Markt (Huize Luchtenburg) en het brandspuithuisje er naast worden afgebroken |
1907 | Nieuwe openbare lagere school gebouwd op de locatie van Huize Luchtenbrug. St Josefschool. (Ook nieuw brandspuithuisje) |
1907 | Oprichting van Het Groene Kruis. |
1908 | Bouw ziekenhuis (oude Sancta) achter St. Joseph Gasthuis (smetbouw) |
1912 | Suikerfabriek De Dankbaarheid verkocht aan de firma Van Breda, Dolk & Van Voss |
1913 | Coöperatieve suikerfabriek van Zevenbergen opgericht |
1913 | Samenvoeging suikerfabrieken “Zwartenberg” te Leur en “Dankbaarheid” te Zevenbergen |
1913 | Oprichting Wit-Gele Kruis. Na WOII eerst gevestigd in St Joseph Gasthuis |
1914 | Huisarts Leendert v.d. Linde vestigt zich in Zevenbergen |
1914 | Bouw Marechaussee kazerne aan de Koningin Wilhelminastraat |
1915 | Huisarts J.H. Kock vestigt zich in Zevenbergen. “Moed houden en melk drinken” |
1915 | Ingebruikname van het gebouw van het kantongerecht aan de koningin Wilhelminastraat |
1916 | Huize Steelandt verkocht aan de Coöperatieve Suikerfabriek als kantoor en woonruimte voor directeur. |
1917 | Coöperatieve Suikerfabriek in bedrijf |
1917 | Besluit van de gemeente Zevenbergen om deel te nemen in de waterleidingmaatschappij “Noord-West Brabant” |
1918 | Particuliere suikerfabrieken De Phoenix en De Dankbaarheid sluiten |
1918 | Start Chr. MULO school (in lokalen van de lagere school aan de Stationsstraat) |
1918 | Oprichting van de machineherstelwerkplaats en koperslagerij van Opstal (latere machinefabriek) aan de Doelstraat |
1918 | Tot 1920: Spaanse griep met 30.000 doden, vooral twintigers en dertigers. Binnen Europa 20-40 miljoen doden Gevolg van WOI. |
1919 | Oprichting van de CSM (particuliere suikerfabrieken). De Azelma maakt daar deel van uit. |
1921 | Van Opstal verhuist naar de Korte Brugstraat |
1922 | Oprichting consultatiebureau voor TBC bestrijding vanuit het Groene Kruis in de apotheek van huisarts v.d.Linde |
1924 | St. Josephschool wordt een RK school |
1925 | Villa Waterloo is weer van de gemeente en wordt overloop van het gemeentehuis aan de Markt. Kasteeltje wordt brandspuithuis en berging. |
1925 | Zevenbergen krijgt een waterleidingsysteem (WNWB, in 2002 opgegaan in Brabantwater) |
1925 | Start van het zogenaamde zuigelingenbureau (in oude politiebureau in stadhuis aan de Markt) |
1926 | Van Opstal verhuist naar de voormalige suikerfabriek “De Phoenix” |
1928 | Suikerfabriek Azelma wordt gesloten, blijft stand by |
1930 | Start Christelijk nijverheidsonderwijs voor meisjes (bovenzaal “De Eendracht”) |
1930 | Machinefabriek van Opstal bouwt de grote gashouder en de cokesbreker. |
1931 | Opening RK Bartholomeuskerk. Bouwpastoor: van Kessel en architect Jan Stuyt |
1932 | Oprichting VV Virtus, toen nog RKZVV Virtus |
1933 | KJV huis “De Brug” |
1933 | Jo Barel kreeg vergunning / machtiging tot oprichting en installatie van een radio- distributie net in Zevenbergen; Nederland I en II. Op 1-1-1939 reeds 261 aansluitingen |
1933 | Oprichting toneelvereniging St. Genesius , onderafdeling van het R.K. Werkliedenverbond |
1936 | Huize v.d. Werk (N.H. Bejaardenhuis) |
1936 | Bouw van het monumentale St Antoniusklooster voor de zusters JMJ. Hier was ook de kleuterschool. |
1936 | Aan het nieuwe klooster (hoek Molenstraat/Oude Kerkstraat) werden aan de zijde van de Oude Kerkstraat lokalen voor de kleuterschool gebouwd. |
1936 | 12 december: Opening van de Moerdijkbrug voor het wegverkeer |
1937 | Van Opstal betrekt de nieuwe loods aan de huidige Generaal Allenweg |
1938 | De Brandweer van Zevenbergen koopt een automotorbrandspuit |
1940 | Op 11-5-1940 wordt Zevenbergen gebombardeerd door de Duitsers |
1940 | Start Christelijke huishoudschool (P.J. Pettinga) |
1940 | Huisarts Verhaak stopt en wordt opgevolgd door huisarts P. Melief |
1941 | Matrassenfabriek A. Hartman koopt de voormalige timmerfabriek “De Toekomst” aan de Hazeldonkse Zandweg. |
1941 | Oprichting voetbalvereniging SEOLTO |
1942 | Dr. I de Jongh en zijn vrouw J.T.O. de Jongh-Hylkema openen in 1942 een huisartsen praktijk op de stationsstraat 67 in Zevenbergen. Die bleef tot 1947. |
1944 | 10 augustus: Piet van Gils (Zevenbergse verzetsstrijder) gefusilleerd in kamp Vught |
1944 | 10 augustus: Nies den Engelse (Zevenbergse verzetsstrijder) gefusilleerd in kamp Vught |
1944 | 19 september: Hein van Aken (Zevenbergse verzetsstrijder) gefusilleerd in kamp Vught |
1944 | Op 5-11-1944 wordt Zevenbergen bevrijd door de Amerikanen van de Timberwolf Divisie |
1945 | Oprichting R.K. U.L.O. door pastoor W. van Kessel; hoofd/ directeur werd dhr. P. Hemelaar. Jongens in St Josephschool, meisjes in parochiehuis “St. Jan” |
1945 | Oprichting R.K. Welpengroep St. Christoffel door mevr. Cockx |
1946 | Christelijke bewaarschool in houten noodgebouw op de hoek Ameliastraat/Burgemeester Vranckenstraat |
1946 | Tot 1949: Tuberculose epidemie |
1947 | Oprichting Landbouwhuishoudschool St. Elisabeth (o.a. Pastoor van Kessel). Ook wel klas 7 en 8 van de lagere school genoemd of aangeduid als het VGLO (voortgezet gewoon lager onderwijs) in De Brug |
1947 | Suikerfabriek in Zevenbergen herbouwd en opgegaan in de VCS (Verenigde Coöperatieve Suikerfabrieken) |
1947 | Oprichting P.V. Ons Genoegen (postduivenvereniging) |
1948 | Start RK Lagere Landbouwschool (in een Nissenhut) |
1948 | Huisarts v.d. Linde wordt opgevolgd door huisarts J. van de Erve |
1948 | Doctor Ariënslaan gerealiseerd en de “Lobbekenstoren” gevonden. Feitelijk is dit de Noordtoren. De Lobbekenstoren was de toren van het kasteel. |
1950 | Start van de levering van mijngas in Zevenbergen. Alleen gashouder nog in bedrijf. Cokesvergasser gesloten. |
1950 | Zevenbergen wordt aangewezen als een gemeente die maatregelen op het gebied van brandweer en Bescherming Burgerbevolking (BB) moet treffen. |
1951 | 4 december: oprichting Zevenbergse afdeling van het Rode Kruis. |
1951 | Wit-Gele Kruisgebouw aan de Doelstraat in gebruik genomen |
1952 | De RK ULO-school naar Burgemeester Vranckenstraat –> Catharina ULO –> Catharina MAVO |
1952 | Bouw Verpleeghuis/kraamcentrum aan de Doelstraat |
1953 | 1 februari: Watersnood, aangeduid als Sint-Ignatiusvloed. Ongeveer twee derde deel van de gemeente stond onder water, maar de stad zelf bleef gespaard. |
1953 | Eerste steen voor hervormd rusthuis “De Westhoek” |
1953 | St Josephschool aan de Markt wordt door de inspecteur afgekeurd voor het geven van onderwijs |
1953 | Start van de draadomroep van de PTT. In 1960 gestopt in Zevenbergen en in 1975 in heel Nederland |
1954 | Definitief gebouw RK Lagere Landbouwschool aan de Pastoor van Kessellaan |
1954 | Suikerfabriek Azelma wordt gesloopt |
1955 | Start Mater Amabilisschool. Ook gevestigd in De Brug |
1955 | Bouw brandweergarage met droogtoren aan wat nu de Sint Jorisstraat is. |
1955 | Eerste ronde van Zevenbergen (wielrennen) |
1956 | Christelijke ULO-school in Zevenbergen (Meerpaal, Zeestraat) |
1956 | Huisarts J. van de Erve overlijdt en wordt opgevolgd door huisarts G.H. Bruintjes. |
1956 | Opening van een grote BB-hal (Bescherming Burgerbevolking) aan de Industrieweg voor 20 auto’s |
1956 | Verhuizing van de St Josephschool naar het gebouw aan de Neerhofstraat. De ernaast geplande meisjesschool kwam er niet. |
1956 | Kinderverlamming (Polio) in Nederland |
1958 | Groene Kruisgebouw aan de Van der Markstraat in gebruik genomen |
1959 | Oprichting Rotary Club Zevenbergen e.o. |
1960 | Ingebruikname van de Christelijke lagere school aan de Doctor Ariënslaan. In 1975 kreeg deze de naam “Het Kompas” |
1961 | RK Huishoudschool krijgt nieuw gebouw aan de Pastoor van Kessellaan |
1961 | Sept: Kees Klasen (gemeente-deurwaarder Gemeente Zevenbergen) kreeg van de toenmalige burgemeester Schaminee “groen licht” voor zijn carnavalsplannen in Zevenbergen en nodigde alle R.K. verenigingen en instellingen uit voor een vergadering tot oprichting van een openbaar Zevenbergs carnavalscomité. |
1961 | Oprichting (water)scouting Matthijs Heldtgroep. |
1962 | 5 febr: oprichting Carnavalscomité. Men koos voor een mengvorm van het Brabantse en Rijnlands-Limburgse carnaval (het Brabants- Bourgondische carnaval verschaft vooral de mentaliteit, het volkse karakter en boerenkielen als carnavaleske ingrediënten terwijl het Rijnlandse carnaval vooral het protocol levert, de organisatie en de show, zoals Raad van Elf, de veren, de steek. |
1962 | 3 maart: eerste carnavalsviering in Zevenbergen |
1962 | 28 mei: het dak van De Westhoek wordt door een windhoos afgerukt |
1962 | Oprichting De Peeënstekers (Boerenhofkapel van Prins Carnaval) |
1963 | Zevenbergen gaat over op aardgas |
1964 | Opening van het atelier van de NV Nederlandse Kledingindustrie (NKI) aan de Van Strijenstraat. Sloot in 1972. |
1965 | Er worden voor het eerst jongens toegelaten op meisjesschool St. Anna (Doelstraat) |
1966 | Opening bejaardenhuis Huize Zevenbergen |
1966 | VCS (met fabriek Zevenbergen) opgegaan in de Suikerunie |
1966 | Huisarts (gemeentearts) A. Kock stopt en wordt opgevolgd door huisarts W. Willemse |
1967 | Oprichting jeugdbiljartclub, in 1969 kreeg die de naam Amorti |
1968 | Start aanleg Industriegebied Moerdijk met grond uit de spaarbekkens in de Biesbosch |
1968 | Opening Torenveldschool. Leerlingen van St Annaschool in optocht naar dit nieuwe onderkomen. |
1969 | Protestantse scholen in Zevenbergen fuseren tot de Stichting Christelijke Scholengemeenschap Zevenbergen |
1969 | St Josefgasthuis gesloopt. |
1970 | Haven van Zevenbergen gedempt |
1970 | Huisarts G.H. Bruintjes wordt opgevolgd door huisarts R. van de Kerkhof |
1972 | Gemeentehuis verhuisd van Villa Waterloo naar het oude klooster aan de Molenstraat |
1973 | Huisarts A. Kleemans vestigt zich in Zevenbergen |
1974 | Zusters van JMJ stoppen ermee en vertrekken uit Zevenbergen |
1974 | Ingebruikname Openbare Lagere School “De Boemerang” |
1975 | Opening RKBS De Arenberg. Deze was een jaar eerder gestart als nevenvestiging van de Torenveldschool. |
1975 | Start van de christelijke kleuterschool “Hummeldonk” in De Meerenhof (juffrouw Anneke Endepoel) |
1975 | Start van de christelijk school voor lager onderwijs “De Wegwijzer” in gebouw De Meerenhof. |
1976 | Kleuterschool in klooster van de zusters JMJ verhuist naar de verbouwde voormalige lagere landbouwschool aan de Neerhofstraat (“De Eerste Stap”) |
1977 | Catharina MAVO neemt het aangrenzende gebouw (Burgemeester Vranckenstraat) van de Christelijke LHNO over (vier lokalen). De leerlingen noemden dat gebouw Het Paradijs |
1978 | Kinderverlamming (Polio) in Nederland |
1979 | Fusie van het Groene Kruis en het Wit-Gele Kruis tot “Kruisvereniging Zevenbergen”, bureau Van der Markstraat. |
1979 | Huisarts G. Kips vestigt zich in Zevenbergen |
1980 | Besluit om de Coöperatieve Suikerfabriek van Zevenbergen te sluiten |
1981 | 6 oktober: NLM Cityhopper Fokker F-28 PH-CHI Eindhoven kwam boven het Hollands Diep in een windhoos terecht. Een vleugel brak af en het vliegtuig stortte neer op het industriegebied Moerdijk bij Zevenbergen |
1981 | Ingebruikname van een nevenvestiging van Openbare Lagere School De Boemerang aan de Lindonk (gesloten in 1988) |
1984 | Huisarts J. Peters vestigt zich in Zevenbergen |
1985 | Lagere school St Joseph en kleuterschool “De Eerste Stap” gaan samen verder als de Neerhofschool |
1985 | Lagere school “De Wegwijzer”en kleuterschool Hummeldonk worden PCBS “De Regenboog” |
1987 | Sluiting Coöperatieve Suikerfabriek in Zevenbergen |
1987 | Torenveld en kleuterschool ” ’t Torentje” worden samen RKBS “De Toren” |
1987 | De Arenberg en kleuterschool “De Zeven Dwergen” worden samen RKBS “De Arenberg” |
1989 | Oprichting Stichting Wielerronde Zevenbergen (SWZ), ontstaan uit Wielercomité Zevenbergen |
1996 | Catharina MAVO gaat op in het Marklandcollege |
1998 | 1 april: Zevenbergen houdt op een zelfstandige gemeente te zijn en gaat op in de gemeente Moerdijk. |
2005 | Eerste profronde van Zevenbergen (wielrennen) |
2018 | N.H. kerk grondig gerenoveerd met de opbrengsten van de verkoop van De Westhoek |
2020 | Centrum van Zevenbergen (gebied rond de Markt) nieuw ingericht en de haven weer open gegraven en voorzien van 5 nieuwe bruggen. |
2020 | Coronavirus pandemie |
2022 | Op 16 september om 20:00 werd de haven officieel geopend door de Burgemeester met een historisch spektakel op de Markt, waaraan vele verenigingen hun medewerking verleenden. De opening, die oorspronkelijk in 2021 zou plaats vinden, was toen uitgesteld i.v.m. de Corona Pandemie |